Securities tokens and their use in the capital market
به بیان ساده، توکنهای بهادار، مابهازای دیجیتالی ابزارهای مالی سنتی همچون سهام، اوراق قرضه یا دیگر اوراق بهادار هستند. برای مثال، یک شرکت تجاری که بهدنبال جذب سرمایه برای توسعه فعالیتهای خود است، به جای عرضه سهام، میتواند بخشی از حقوق مالکیت خود را از طریق انتشار یک توکن دیجیتال در اختیار متقاضیان بگذارد و با فروش آن در سکوهای عرضه توکنهای بهادار، دست به جمعآوری سرمایه بزند.
اگر ماهیت دیجیتالی توکن را کنار بگذاریم، میبنییم که توکنکردن، عمری به درازای بازارهای سهام دارد. در این بازارها، شرکتها حقوق مالکیت خود را به مردم میفروشند و در ازای آن تعداد برگه سهام در اختیار آنها میگذارند. این برگهها چیزی نیستند جز تعدادی گواهی کاغذی که بهخودی خود ارزشی ندارند؛ اما نشانگر مالکیت تمام یا بخشی از سهام یک شرکت تجاری هستند. توکن بهادار، درست همانند این برگههای سهام و گواهیهای کاغذی است؛ با این تفاوت که ماهیتی دیجیتال دارد و از فناوری نوپای بلاکچین برای ثبت و ضبط اطلاعات خود بهره میبرد.
به کمک توکنایز کردن و توکنهای بهادار، میتوان داراییهایی همانند سهام بورسی، زمین، ملک، خودرو، طلا، سهام شرکتها، حق استفاده از یک امکان و همانند آن را به واحدهای دیجیتالی کوچکی به نام توکن تبدیل کرد و این توکنها برای خرید، به عموم مردم عرضه کرد. از آنجایی که این توکنها بر بستر بلاکچین تعریف و عرضه میشوند، غیرقابل دستکاری بوده، امکان فروش یک دارایی واحد به دو یا چند به صورت همزمان وجود نداشته و خریدار توکن، تنها مالک آن بوده و حق مالکیت توکن صرفا با خریدار آن بوده و بدون اجازه وی، امکان انتقال آن به دیگری از نظر فنی وجود ندارد. همچنین به دلیل شفاف بودن بستر بلاکچین، درصورت تعریف توکن بیش از حد تعیین شده در قرارداد، همه سرمایهگذاران از این تخطی مطلع میشوند. همچنین به دلیل وجود قراردادهای هوشمند غیرقابل دستکاری در بلاکچین، تعهدات فی مابین خریداران توکن و صادرکنندگان توکن، در قالب کدهای کامپیوتری در آمده و دیگر امکان دستکاری و اعمال سلیقه در آن وجود ندارد.
مزایای توکنهای بهادار
شفافیت، تسویه آنی، زمان کاری نامحدود، تقسیمپذیری
انواع توکنهای بهادار
توکن سهام | Equity Token
توکنهای سهام، نمایانگر ارزش سهام یک شرکت هستند. این توکنها همچون دیگر توکنهای رمزارزی در بستر بلاکچین عرضه میشوند. تفاوت میان توکنهای سهام و سهام سنتی در روش ثبت مالکیت آنها نهفته است. اطلاعات سهام سنتی روی یک پایگاه داده متمرکز ثبت میشود و در قالب یک گواهی کاغذی در اختیار مالک قرار میگیرد. در حالی که دادههای یک توکن سهام، روی یک پایگاه داده غیرمتمرکز و توزیعشده به نام بلاک چین ثبت میشود که دستکاریناپذیر و تماما دیجیتال است. دارنده یک توکن سهام، همچون مالک یک سهام سنتی میتواند بخشی از سود و حق مالکیت یک شرکت را مطالبه کند. نباید از این نکته غافل شویم که انتشار توکنهای بهادار، تنها به مراحل آغازین تأمین مالی شرکتها محدود نمیشود و هر بنگاهی میتواند در هر مرحله از فعالیت برای جذب سرمایه، دست به عرضه توکنهای بهادار بزند.
توکن بدهی | Debt Token
توکنهای بهادار مبتنی بر بدهی، نسخه دیجیتال اوراق بدهی سنتی از جمله «وام رهنی» (Mortgage) و «اوراق قرضه شرکتها» (Corporate Bond) هستند. بهای توکنهای بدهی بر پایه دو عامل تعیین میشود: 1- ریسک و 2- سود تقسیمی. در قرارداد هوشمند یک توکن بدهی، باید شرایط بازپرداخت یا مدل تقسیم سود آن گنجانده شود. ناگفته نماند که ریسک خریداری توکنهای بدهی، هیچ تفاوتی با ریسک سرمایهگذاری در اوراق بدهی پایه آنها ندارد.
توکن مبتنی بر دارایی | Real Asset Token
این گونه از توکنهای بهادار، بر پایه حقوق مالکیت یک دارایی خاص مانند املاک و مستغلات تعریف میشوند. توکنهای مبتنی بر کالاهای تجاری اساسی (کامودیتی) نیز در این گروه از توکنها جای میگیرند. توکنهای مبتنی بر دارایی به کمک بلاکچین، امکان ثبت شفاف تراکنشهای پیچیده، رهگیری کالاها و کاهش تقلب را در اختیار فعالان حوزه تجارت میگذارند. از توکنهای مبتنی بر دارایی میتوان بهعنوان ارزهای مجازی یاد کرد که مشخصههایی یکسان با دارایی پایه خود دارند و میتوانند با هدف سودآوری میان فعالان بازار، دادوستد شوند. رمزارزهای مبتنی بر کالاهای تجاری از جمله توکنهای برخوردار از پشتوانه طلا، نقره و نفت در گروه توکنهای بهادار مبتنی بر دارایی جای میگیرند.
کاربردهای توکنهای بهادار
افزایش میزان و سرعت نقدینگی
فرض کنید که شما در قامت یک فعال بازار سرمایه، روز چهارشنبه، اقدام به فروش سهام خود میکنید. تسویه نهایی این معامله و واریز پول به حساب بانکیتان در بهترین حالت در اولین روز کاری هفته بعد انجام میشود. در دیگر بازارهای سنتی اوراق بهادار نیز اوضاع به همین منوال است و میلیونها معامله به کندی و گاه طی چند روز تسویه میشوند. در توکنهای بهادار اما پردازش نهایی هر معامله، تنها چند دقیقه بهطول میانجامد که خود صرفهجویی کلانی را در وقت و هزینه معاملهگران به همراه میآورد.
دسترسی به بازار جهانی
توکنهای بهادار برخلاف همتایان سنتی خود، راه همواری برای حضور در بازارهای جهانی پیش روی خود دارند. برای مثال، یک سرمایهگذار ساکن آلمانی بهسادگی و با چند کلیک میتواند توکن سهام یک بنگاه تجاری مستقر در فلوریدا را خریداری کند. چندی پیش، پلتفرم «کوین لیست» (CoinList) توانست با پیشفروش توکنهای پروژهای موسوم به «اوریجین پروتکل» (Origin Protocol)، مبلغ هنگفتی را از بیش از 1800 سرمایهگذار ساکن در بیش از 50 کشور جمعآوری کند. به این ترتیب، توکنهای بهادار میتوانند کاربردی گسترده در افزایش دسترسپذیری به نقدینگی و بازارهای جهانی داشته باشند. سرمایهگذاران این توکنها نیز قادرند به فرصتهایی دست یابند که در حوزه امور مالی سنتی، از آنها محروم هستند.
تبدیل داراییها به یکدیگر
در آیندهای نهچندان دور، با عرضه توکنهای بهادار، میتوان شاهد تبدیلپذیری داراییها به یکدیگر بود. برای درک مفهوم تبدیلپذیری، فرض کنید که یک پلتفرم جامع و فراگیر در گستره جهانی در اختیار داشته باشید و بتوانید در آن واحد، مالکیت چندین دارایی از یک ساختمان تجاری و سهام گرفته تا اوراق قرضه و یک اقامتگاه تفریحی را در بستر آن ثبت کنید. به این ترتیب، به سادگی میتوانید گواهیها و اسناد مالکیت داراییهای خود را با دیگر کاربران دادوستد کنید. برپایی چنین پلتفرمی میتواند حجم عظیمی از نقدینگی را برای کلاسهای مختلف دارایی در یک مکان واحد گرد هم بیاورد و فرصتهای بیپایانی را برای بهرهمندی از یک جریان نقدی خروشان را در اختیار کاربران بگذارد.
سازگاری خودکار با قوانین
به دو دلیل عهده، یکی از دشوارترین جنبههای معامله اوراق بهادار، رعایت چارچوبهای مقرراتی است:
1- چارچوبهای مقرراتی بر حسب نوع دارایی، سرمایهگذار و حوزه قضایی خریدار/فروشنده/ناشر متفاوت است.
2- هر معاملهگر موظف است از طریق فرایندهای قانونی متفاوت، پایبندی خود را به قوانین حفظ کند.
توکنهای بهادار اما بهدلیل بهرهمندی از قابلیت برنامهپذیری میتوانند فرایند انطباق با چارچوبهای مقرراتی را بسیار سادهتر کنند. به این ترتیب، سازگاری با قوانین، تسهیل میشود و میتوان همزمان با استقرار یک سامانه، بهطور خودکار انجام شود.
سخن پایانی
بدون هیچ تردیدی، توکنهای بهادار میتوانند قواعد بازی را در صنعت مالی به هم بزنند. این داراییهای نوظهور گرچه بر پایه بلاکچین ساخته میشوند؛ اما از نظر ماهیت و عملکرد، بسیار شبیه به اوراق بهادار سنتی هستند.اگر توکنهای بهادار بتوانند وعدههای بلندپروازانه خود را محقق کنند، انتظار میرود هزینههای جاری و عملیاتی نهادهای مالی بهطور چشمگیری کاهش پیدا کند. علاوهبراین، گسترش پذیرش توکنهای بهادار میتواند بهتدریج زمینه را برای ادغام فزاینده بازارهای مالی دیرپا فراهم کند.
[ 1401-11-30 ] جلسه 1 : حجت عباسی
[ 1401-11-30 ] جلسه 2 : سعید خوشبخت
[ 1401-12-07 ] جلسه 3 : پرهام لیلیان
[ 1401-12-07 ] جلسه 4 : محمد یونسی
[ 1401-12-14 ] جلسه 5 : پرهام لیلیان
[ 1401-12-14 ] جلسه 6 : محمد یونسی
[ 1401-12-21 ] جلسه 7 : مبین سوسن آبادی
[ 1401-12-21 ] جلسه 8 : محمد قاسمی
پرسش های خود را از طریق فرم زیر ارسال فرمایید .
آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد. قسمتهای مورد نیاز علامت گذاری شده اند*